LÝHKAB KANUNU’NDA DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASI SÜREÇLERÝ HAKKINDA BÝLGÝLENDÝRME

18 Mart 2021 tarihinde TBMM Baþkanlýðýna Lisanslý Harita Kadastro Mühendisleri ve Bürolarý Hakkýnda Kanunda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun Teklifi sunulmuþ, Kanun Teklifi 23 Mart 2021 tarihinde Bayýndýrlýk, Ýmar, Ulaþtýrma ve Turizm Komisyonunda görüþülmüþtür. TBMM Komisyon toplantýsý öncesi Þube ve Temsilciliklerimizden alýnan yazýlý görüþler ve de Þube baþkanlarý ve Bölge Temsilcilerimiz ile yapýlan çevrim içi deðerlendirme toplantýsý ýþýðýnda, Odamýz görüþ ve önerilerini iletmek üzere Komisyon toplantýsýna Odamýz adýna Genel Baþkanýmýz Ali Ýpek katýlmýþtýr. 

Komisyonda, 22 Mart 2021 tarihinde Þube Baþkanlarýmýz ve Bölge Temsilcilerimizle yapýlan toplantýda oluþturulan görüþ ve deðerlendirmeler ýþýðýnda oluþan eðilim doðrultusunda;

● Lisanslý harita kadastro mühendisleri ve bürolarý sürecinde ortaya çýkan uyuþmazlýklar, yargý kararlarý, uygulamada doðan sorunlar, üyelerimizden gelen yakýnma ve þikâyetler, Odamýzýn daha önceki deðerlendirmeleri ve yazýþmalar dikkate alýndýðýnda; konunun köklü çözümünün ancak 5368 sayýlý Kanun`da yapýlacak deðiþiklikle giderilebileceði,

● Mevcut Kanun`da ve buna baðlý olarak Yönetmelik`te de eksik düzenlemeler olmasý, yeterli açýklýk ve belirginlik bulunmamasý nedeniyle uygulamada duraksamalarýn, uyuþmazlýklarýn olduðu, çalýþma barýþýnýn ve dayanýþmanýn bozulduðu, serbest harita ve kadastro mühendislik müþavirlik büro/þirket sahibi üyelerimiz ile lisanslý harita kadastro bürolarý sahibi üyelerimiz arasýnda yetki çatýþmalarýna ve tartýþmalara yol açýldýðý, konunun zaman zaman yargýya taþýnmasý nedeniyle emek, zaman ve maddi kayýplara neden olduðu,

● Yasal düzenlemede meslek camiamýzda tartýþmalara yol açmayacak, ayrýmcýlýk ve kayýrmacýlýk yapýldýðý þüphesini asla uyandýrmayacak þekilde net ifadelerin yer almasýnýn ileride sorunun daha da derinleþmesinin ve bugünkü sistemde yaþanan tekelleþme eleþtirilerinin tekrar ortaya çýkmasýnýn önüne geçmek açýsýndan son derece önemli olduðu,

● Sýnavýn kaldýrýlmasýnýn önemli ve olumlu bir adým olduðu; ancak Kanun Teklifinde düzeltilmesi gereken önemli önerilerimizin bulunduðu, düzeltilmediði takdirde mevcuttaki eleþtirilen durumun daha da gerisine gidileceði ve daha büyük tekelleþme yaratacaðý, küçük bürolarýn ve yeni mezun meslektaþlarýn meslek yaþamlarýný sürdürmelerinin zorlaþacaðý,

● Kanun deðiþikliðine iliþkin önerilerimizin bir bütün ve birbirini tamamlayýcý nitelikte olduðu; özellikle deneyim yýlý, kontenjan sýnýrý olmamasý ve iþ daðýlýmýnýn eþitlik ilkesine göre yapýlmasý hususlarýnýn Kanun Teklifinde mutlaka ayný anda düzenlenmesi gerektiði,

● Kanun Teklifinde belirtilmeyen detaylarýn TKGM ve Odamýzca birlikte yürütülecek yönetmelik çalýþmalarýyla düzenlenebileceði hususlarý belirtilmiþtir. 

Kanun Teklifinin maddelerine iliþkin olarak;

1. Kanun Teklifinin 2. maddesinin birinci fýkrasýndaki 10 yýl ibaresinin kaldýrýlmasý ya da mevcut yasada olduðu gibi 5 yýl þeklinde kalmasý gerektiði, "10 yýl çalýþmýþ olma" þartýnýn geçmiþte yaþanan sorunlarýn devam etmesine, hatta daha da derinleþmesine neden olacaðý; çünkü Kanun Teklifinin birinci maddesinde geçen "Lisanslý harita ve kadastro mühendisleri bu Kanun kapsamýnda faaliyetlerini yürüttükleri süre içerisinde serbest harita ve kadastro mühendislik ve müþavirlik faaliyeti de yürütebilirler." ifadesine göre her iþi yapabileceklerinden dolayý yýl þartýndan ötürü lisans sahibi olamayan mühendislerin iþ alma ve meslek hayatlarýný sürdürme kapsamýnda ciddi maðduriyetler yaþayacaðý ve Kanun Teklifinin genel gerekçesinde ifade edilen "geçmiþte tecrübe edilen sorunlar"ýn burada da devam edeceði, bu konudaki temel savýmýz olan meslek alanlarýmýz ile ilgili daha kapsamlý ve karmaþýk iþlerde dahi sadece diploma ile sorumluluk üstlenebilen her mühendisin sorumluluk almasýnýn burada da gerektiði, bu maddenin hiç deðiþtirilmeksizin mevcuttaki gibi 5 yýl kalmasýnýn dahi sorunlarý önemli ölçüde çözeceði,

2. Kanun Teklifinin 4. maddesinin 1. fýkrasýnýn "Lisanslý harita kadastro mühendislik bürolarý kontenjan ve sayý sýnýrlamasý olmaksýzýn il genelinde yetkili olmak üzere lisanslý mühendisin talep ettiði ilçede kurulur." þeklinde düzenlenmesi gerektiði, bu düzenleme ile gelecekte sayý sýnýrlamasý gelmesinin ve tekelleþmenin önüne geçileceði, yoksa sürecin mevcutta eleþtirdiðimiz durumdan da daha kötü bir noktaya gelebileceði ve iþ daðýlýmý konusunda tekelleþmenin önünü açacaðý,

3. Kanun Teklifinin 4. maddesinin 5. fýkrasýnýn  "Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüðünce Kanun kapsamýna giren iþlem baþvurularý elektronik ortamda alýnýr, eþitlik ilkesi gözetilerek iþ daðýlýmý yapýlýr." þeklinde düzenlenmesi gerektiði, burada yapý denetim sisteminde ya da arabuluculuk sisteminde olduðu gibi talebin vatandaþlarca doðrudan TKGM`ye iletilmesinin, TKGM tarafýndan da dijital ortamda otomatik olarak iþi yapacak büronun atamasýnýn yapýlmasýnýn saðlanmasýnýn, yine mevcutta yaþanan iþ daðýlýmý adaletsizliðinin ve meslektaþlar arasýndaki hamasetin giderilmesi için son derece önemli olduðu,

4. Kanun Teklifinin 5. maddesinin 2. fýkrasýnýn "Lisansýn Geçici Ýptali" baþlýðýndaki (ç) bendinin, yani "Lisanslý büro çalýþma mekânlarýnda Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüðü tarafýndan belirlenen hizmetler dýþýnda iþlem yapmalarý durumunda lisanslarý 1 yýl süreyle, … iptal edilir." hükmünün teklif metninden çýkarýlmasý gerektiði, bu maddenin Kanun Teklifinin hem gerekçeleriyle hem de 1. maddesiyle çeliþtiði ifade edilmiþtir. 

Burada ifade ettiðimiz deðiþiklik önerileri; Komisyon üyesi bazý milletvekillerinin yazýlý deðiþiklik önergesi þeklinde, Cumhuriyet Halk Partisi Kastamonu Milletvekili ve ayný zamanda üyemiz Sayýn Hasan Baltacý tarafýndan okunarak Komisyona sunulmuþ ve tek tek deðerlendirilmiþtir. Komisyon tarafýndan 4. önerimize iliþkin düzenleme yapýlarak buradaki çeliþki giderilmiþ olup 2. önerimize iliþkin ise Komisyon üyelerince il bazýnda bir kontenjan sýnýrlamasýnýn düþünülmediði, bunun Kanun Teklifi metninin ruhuna aykýrý olduðu ve bu çekincemizin yersiz olduðu ifade edilerek tutanaklara iþlenmiþ ve bu nedenlerle deðiþiklik yapýlmamýþtýr. 

Diðer önerilerimize iliþkin verilen önergeler kabul edilmemiþ olup kabul edilmeyen görüþlerimizin Komisyon Baþkanlýðýnca not edildiði, Genel Kurul görüþmesi öncesi parti gruplarý içerisinde tekrar tartýþýlacaðý, bu tartýþmalar ýþýðýnda revizyon yapýlarak Kanun Teklifinin TBMM Genel Kuruluna sunulabileceði Komisyon Baþkaný Sayýn Tahir Akyürek tarafýndan tarafýmýza ifade edilmiþtir.

Ayrýca Komisyon Baþkaný tarafýndan Kanun Teklifinin Meclis Genel Kurulunda kabul edilmesi halinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüðünün deðiþikliðe iliþkin yönetmeliði Odamýz ile birlikte hazýrlamasý gerektiði, bunun da takipçisi olunacaðý ifade edilmiþtir.

Komisyon Toplantýsý öncesi, Odamýz Genel Merkezi söz konusu Kanun Teklifinin TBMM Meclis Baþkanlýðýna sunulmasýnýn akabinde Oda görüþlerinin oluþturulabilmesi için Þube ve Merkeze Baðlý Temsilciliklerimize yazý göndererek üyelerle çevrim içi olarak geniþ katýlýmlý toplantýlar yapýlmasýný, yerelde oluþan görüþ ve öneriler doðrultusunda eðilimlerin Odamýza gönderilmesini tüm birimlere yazýlý olarak bildirmiþ, bu doðrultuda birçok þubemiz gibi Ýstanbul Þube Yönetim Kurulumuz da yereldeki üyelerimizle çevrim içi olarak gerçekleþtirdiði toplantý sonrasý oluþturduðu Þube görüþ ve önerilerini "Lisanslý Harita Kadastro Mühendisleri ve Bürolarý (LÝHKAB) Yasa Teklifi Geri Çekilmelidir!" baþlýðý ile hazýrladýklarý açýklamalarýnda Þube sosyal medya hesaplarýndan paylaþmýþtýr. Açýklama baþlýðýndaki "geri çekilmelidir" ifadesindeki talep; mevcutta zaten sorunlu olan sistemin devamýnýn savunulduðu þeklinde yanlýþ anlaþýlmalara neden olmuþ, Oda görüþü algýsý oluþmuþ ve meslek kamuoyumuzda ciddi eleþtirilere yol açmýþtýr. 

Her ne kadar Þubemizin açýklamasýndaki hususlar Genel Merkezimizin görüþleriyle benzerlik gösterse de ve benzerlik gösteren hususlar TBMM`de Odamýzca dile getirilmiþse de tüm meslektaþlarýmýzý ilgilendiren ve yýllardan beridir mesleki kamuoyumuzda tartýþmalara ve çekiþmelere neden olan bir konuda Odamýzýn kurumsal görüþü henüz oluþmadan Ýstanbul Þubemizde yaþandýðý gibi þubelerimizce açýklama yapýlmasýnýn hem usulen hem de zamanlama açýsýndan uygun olmadýðý sabittir. Ýstanbul Þube Yönetim Kurulumuz ile bu konu deðerlendirilmiþ, tepkilere neden olan açýklamadaki yanlýþ anlaþýlmalarý gidermek adýna talebimiz üzerine yayýmladýklarý ikinci açýklama metni ile yayýmlanan görüþlerin þahsi görüþler deðil 142 üyenin katýlýmý ile yapýlan toplantý sonrasý ortaya çýkan eðilimlerin olduðu hususu vurgulanarak, baþlýk seçiminden kaynaklý bir eksiklik olduðu ifade edilerek bu konuda içerikten baðýmsýz bir özeleþtiri yapýlmýþtýr. 

Kanun Teklifi TBMM Genel Kurulunda kabul edilene dek özellikle genç meslektaþlarýmýzýn maðduriyet yaþamamasý ve tekelleþmenin engellenmesi adýna 10 yýl mesleki deneyim þartýnýn kaldýrýlmasý ya da mevcut haliyle 5 yýl þeklinde kalmasý ve iþ daðýlýmýnýn dijital ortamda eþitlik ilkesine göre yapýlmasýnýn saðlanmasý hususlarýna dair görüþme ve giriþimlerimizin devam edeceðini,  meslek kamuoyumuzda yaþanan tartýþma ve çekiþmeleri bitirecek þekilde kanunlaþmasý yönünde gereken bütün çabayý göstereceðimizi belirtir, üyelerimizin bilgilerine sunarýz.